Kredide eş sicili önemli mi ve eşinizin kredi sicil durumu kredi talebinizi nasıl etkiler sorularını yanıtlamadan ihtiyaç kredisi değerlendirirken kriterler nelerdir veya ticari kredi değerlendirirken nelere bakılır sorularını yanıtlamak konuyu genel anlamda cevaplamamızı sağlayacaktır.
Kredi Değerlendirmede Kriterler
Yazının İçerik Başlıkları
Kredi değerlendirilirken Bankalar iki ayrı kredi metot kullanıyor.
- Hazır Kredi Limitleri
- Şube Müdürü Yetkisi veya Genel Müdürlük Yetkisiyle Değerlendirilen Kredi Yetkileri
# Hazır kredi limitleri oluşturulurken her Bankanın ayrı metodu vardır. Ama mantık aynıdır. Kişinin kendi kredi notuna (KKB) bakılır, açık olan kredi kartı limitlerinden ortalama bir gelir hesaplaması yapılır, kişinin kendine ait haciz/icra kayıtları da yoksa ortalama ödediği kredi taksitlerinden sonra ödeme yapabileceği aylık taksit tutarı hesaplanır ve buna istinaden bir kredi limiti belirlenir. Bu tip hazır kredi değerlendirmelerinde sadece kişinin kendi sicilinden hareket edilir ve sadece başvuru yapanın kredi notu, haczi/icrası gibi diğer kayıtları da “sistemsel” olarak incelenir ve sonuçlanır.
# Şube Müdürü Yetkisi veya Genel Müdürlük Yetkileriyle değerlendirilen kredilerde süreç değişkenlik gösterir. Eğer çıkan hazır limiti beğenmez, limiti yetersiz bulur veya gri alan diye tabir ettiğimiz ne sistemin onayladığı ama ne de reddettiği bir durumda kalan bir kredi değerlendirmeniz olursa bu kredi talepleri şube müdürü veya genel müdürlük yetkisinde değerlendirilir. Burada Bankanın kredi politikaları ve bu politikaları yorumlayan, gören, uygulayan personellere kalan durum söz konusudur.
Kredi Çekerken Eş Sicili / Durumu Neden Önemli?
Kredi çekerken eş durumu önemlidir. Sonuçta “aynı ev, ortak gelir, hane geliri/gideri, hane problemi” gibi birçok şey açıdan ORTAK bir bütçeden söz ediyoruz. Durumu “olumsuz” olarak algılamamak adına iki farklı örnekle anlatalım :
# Örnek – 1 : Konut kredisi almak istiyorsunuz. Ailenin iki ferdi de çalışıyor. Her ikisinin de 5.000 TL ücret aldığını varsayalım. Alacağınız konut için 400.000 TL kredi kullanacaksınız ve kredinin taksitleri 5.000 TL tutuyor. Aile fertlerinin ikisinin de sicil problemi olmadığını düşündüğümüz bir başvuruda kredi tek kişi üzerinden değerlendirildiğinde otomatik olarak reddolacaktır. 5.000 TL gelir elde eden biri nasıl 5.000 TL taksit ödeyebilir ki? Bu durumda hanenin ikinci gelirini de krediye konu ederek toplam 10.000 TL gelir elde ettiği gösterilir ve kredi başvurusu bu şekilde değerlendirilir. Başka bir sorunun olmaması halinde kredi bu şekilde kabul olacaktır.
# Örnek – 2 : Kredi talebiniz var. Hazır bir limitiniz bulunmuyor ve personelin değerlendireceği bir pozisyona geldiniz. Eşinizin haciz ve icra kayıtları var ya da mevcutta devam eden kötü kayıtları (kırmızı kalem nedir?) mevcut. Her ne kadar sizin taksidiniz toplam gelirinizin içinde ödenebilir dursa da eşinizin kötü kredi sonuçları/verileri bu krediyi almanızı engelleyecektir. Haneye gelebilecek olası bir yasal durumdan tüm hanenin etkilenmesi söz konusu olacağı için Banka bu riski almak istemeyecektir. Eşin yasal takipte olması krediyi olumsuz sonuçlandırır.
Kredide Eş Sicili Önemli mi?
Eş Sicili Ticari Kredi Taleplerini de Etkiler mi?
Eş sicili ticari kredi talebini neden ve nasıl etkiler tarafını şöyle anlatalım. Kredi değerlendiren birimlerin çok iyi bildiği, kredi talebi önlerine düştüğünde baktığı ilk kriterlerden birisi aslında firmanın “kimin” üzerine kurulduğudur. Ülkemizde kadın girişimcileri görmek herkesi mutlu ediyor ancak pratikte kadın üzerine kurulan şirketlerin çok büyük bir bölümü “eşlerinin sicilleri bozulduğu” için kurulmaktadır. Bu durumda pratikte şirketin hiçbir yerinde yer almayan (yönetimi, üretimi, satışı, pazarlaması vs.), sadece eşi daha önce herhangi bir işi kötü yönettiği için sicili dağılmasından mütevellit açılmış kağıt üzerinde şirketler oluşuyor. Haliyle bu durum büyük önem arz ediyor.
Şundan emin olmak gerekir : Eğer kredi değerlendirilmesinde şirket ortaklarından herhangi biri kadınsa mutlaka eş kimlik numarasına bakılır ve eşe ait kredi sicili, haczi/icrası gibi diğer veriler incelenir.
Biraz önceki Örnek-2’ye yeniden göz atmanızı öneriyorum. Tamamen “ortak gelir, ortak hane, ortak problem, ortak yaşam” gibi nedenlerden dolayı.
Eş Sicili ve Kredi Değerlendirmeleri
Sonuç olarak eşinizin sicil durumu mevcut kredi talebinizi olumlu/olumsuz olarak etkiler. Eğer ortada bir gelir var, sicilde bir problem yoksa bu kredi sonucunuzu olumlu yöne doğru götürür. Yoksa bir sorun varsa kredi değerlendirmenizi olumsuz yana doğru götürecektir.
