Ev sahibi olmak eski usullerde olduğu gibi “bas parayı, al daireyi” olmanın dışına çıkmıştır. Yapılan araştırmalar ve TÜİK raporlarına bakıldığında konut alımlarının %82’si “konut kredisi” kullanılarak gerçekleşmektedir. Konut kredisi çekerken birçok bilgi ve belgeye ihtiyaç var ama en önemli şartlardan birisi, olmazsa olmazlarından, konut kredisi ekspertiz raporudur.
Konut kredisi faiz oranları bankaların mevcut döneme ait bilanço yapılarına göre farklılık gösterir. Kredi tutarının yüksek, vadenin uzun olması göz önüne alındığında çok ufak faiz oranları toplamda ödeyeceğiniz kredinin geri dönüşünde önemli farklılıklar oluşturabilir. Dolayısı ile konut kredisi çekerken birçok bankaya konut kredisi faiz oranları hakkında sorguluyor olmanız çok önemli.
Bankaların konut kredisi tahsis ederken BDDK’nın sınırlı tuttuğu en önemli kriterlerden birisi ekspertiz değeri kısmıdır. Banka kredinizi rakam olarak onayladıktan sonra satın almak istediğiniz eve eksper (bilir kişi) gönderir. 2014 yılından önce bankalar istedikleri eksper firmaları ile çalışabiliyorken günümüzde eksper firması (şikayetler ve yaşanan problemlerden dolayı) seçememektedir.
Satın alınacak eve giden eksper eve “satın alma değeri” belirler. Belirlenen bu rakama konut kredisi ekspertiz değeri denir. Konut kredisi ekspertiz değerinin yüzde kaçı sorusunun cevabı tam olarak şudur. Bankalar bu rakamın %75’ine kadar konut kredisi verebilmektedir. Örneğin 100.000 TL ekspertiz değeri olan bir konut için çekilebilecek maksimum tutar 75.000 TL’dir.
Yine aynı raporda bankaların dikkat ettiği ikinci bir husus konut kredisi ekspertiz raporu natamam oranı ifadesidir. İşin Türkçesi satın aldığınız konutun ne derece tamamlandığıdır. Örneğin kapıları takılmış mı, mutfak takılmış mı, parkeler döşenmiş mi gibi. Çünkü bankalar yine natamam oranı (tamamlanma oranı) %80 altında olan hiçbir konuta konut kredisi vermemektedir. (Proje kredileri gibi istisnai haller haricinde bu bilgi geçerlidir.)
Konut kredisi ekspertiz ücreti bankadan bankaya değişkenlik gösterebilir. Eskiden ekspertiz ücreti şubelerce belirlenebilmekteydi. Ancak açılan davalar emsal gösterilip, bankalar buradan aldıkları tutarları iade ettiği görüldüğünden bu yana BDDK konut kredisi ekspertiz ücretlerine sınırlama getirmiştir. Artık ara hizmeti veren eksper firmanın fatura ettiği tutarın daha üzerinde ekspertiz ücreti alınamamaktadır. Konut kredisi ekspertiz ücreti iadesi için daha önce konut kredisi aldığınız şubeye giderek çözümlemeye çalışın. Gerekirse ilgili hakem heyetleri nezdinde bu ücretler geri alınabilmektedir.
